لاستیک ماده ای است که در زندگی روزمره ما به اشکال مختلف، از لاستیک گرفته تا تسمه، واشر، دستکش و حتی به عنوان یک ماده در بسیاری از محصولات خانگی با آن مواجه می شویم، اما آیا تا به حال از خود پرسیده اید که این ماده شگفت انگیز همه کاره چگونه ساخته می شود؟ در این پست به فرآیند جذاب تولید لاستیک طبیعی می پردازیم .
لاستیک طبیعی در طول بیش از 150 سال از زمان معرفی آن به انقلاب صنعتی اروپا که در آن زمان اتفاق افتاد، یک داستان موفقیت خارق العاده بوده است. کشاورزان مزرعه با دقت درختان را کشت کرده اند و یکی از قابل توجه ترین عناصر طبیعی روی کره زمین را “به طور پایدار” برداشت کرده اند.
درختان معمولاً برای حدود 40 سال قبل از جایگزینی با درختان جدیدتر، که با دقت از نهال هایی که به طور جدی برای فعالیت در مزرعه برنامه ریزی شده اند، کشت می شوند.
برداشت لاستیک طبیعی
تولید لاستیک با برداشت لاتکس آغاز می شود، ماده ای شیره مانند که در پوست درختان خاص یافت می شود، به ویژه درخت Hevea brasiliensis که به نام درخت لاستیک نیز شناخته می شود. این درختان به طور معمول در مزارع بزرگ در مناطق گرمسیری مانند آسیای جنوب شرقی، آفریقا و آمریکای جنوبی رشد می کنند، جایی که آب و هوا برای رشد آنها ایده آل است.
برای به دست آوردن لاتکس، یک کارگر ماهر به نام لاستیک تاپر با استفاده از ابزاری تخصصی برش دقیقی در پوست درخت ایجاد می کند. این برش به لاتکس اجازه می دهد تا از درخت به یک فنجان جمع آوری جریان یابد. تاپر این فرآیند را روی چندین درخت تکرار می کند تا زمانی که لاتکس کافی جمع شود.
انعقاد
پس از جمع آوری لاتکس، یک سری مراحل پردازش را طی می کند تا آن را به لاستیکی که ما با آن آشنا هستیم تبدیل کند. ابتدا لاتکس خام الک می شود تا هرگونه ناخالصی مانند برگ، شاخه یا حشرات از بین برود. سپس با ترکیبات مختلف مانند اسید، آمونیاک و سایر مواد شیمیایی مخلوط می شود تا در طول حمل و نقل تثبیت و حفظ شود.
بعد، لاتکس منعقد می شود. در گذشته رایج‌ترین روش افزودن اسید استیک یا سرکه به لاتکس بود که باعث می‌شد آن را منجمد کرده و توده‌های بزرگی تشکیل دهد. با این حال، امروزه از روش های کارآمدتری که شامل منعقد کننده های مصنوعی است استفاده می شود. این مواد منعقد کننده باعث می شوند که لاتکس به شکل یک توده ضخیم شبیه شیر منعقد شده جامد شود و سپس به قطعات کوچکتر به نام کواگولوم بریده شود.
سپس انعقاد شسته می شود تا ناخالصی های باقی مانده از بین برود. این فرآیند چندین بار تکرار می شود تا زمانی که لاستیک تمیز در نظر گرفته شود. ماده حاصل اغلب به عنوان لاستیک مرطوب نامیده می شود زیرا هنوز حاوی مقدار قابل توجهی آب است.
تشکیل ورق، سیگار کشیدن و پخت:
برای حذف محتوای آب اضافی و بهبود کیفیت لاستیک، آن را به فرآیند خشک کردن فرستاده می شود. این را می توان از طریق روش های مختلفی مانند خشک کردن هوا، خشک کردن دود یا آبگیری مکانیکی به دست آورد. اغلب، لاستیک را به صورت ورقه های نازک یا بلوک های ضخیم برای سهولت حمل و نقل در می آورند. این کار را می توان به صورت دستی یا از طریق فرآیندهای خودکار انجام داد. سپس ورق ها را آویزان می کنند تا خشک شوند و اجازه می دهند آب اضافی تبخیر شود و مواد لاستیکی باقی بماند.
هنگامی که لاستیک خشک می شود، تحت یک فرآیند پخت قرار می گیرد که به عنوان ولکانیزاسیون نیز شناخته می شود. این مرحله شامل قرار دادن لاستیک در معرض حرارت و افزودن گوگرد یا سایر مواد شیمیایی برای بهبود کشش، استحکام و مقاومت آن در برابر پیری است. فرآیند پخت معمولاً در پرس های صنعتی بزرگ انجام می شود.
فرآوری و ساخت
سپس ورق های لاستیکی پخت شده برای پردازش به محصولات لاستیکی مختلف آماده می شوند. این می تواند شامل پالایش بیشتر، ترکیب با مواد افزودنی برای دستیابی به خواص خاص، و شکل دادن به لاستیک به شکل صفحات، رول ها یا قالب های خاص برای برآورده کردن کاربرد نهایی مورد نظر باشد. تولیدکنندگان می‌توانند مجموعه‌ای از محصولات لاستیکی، از لاستیک‌ها و شلنگ‌ها گرفته تا دستکش‌ها و کفش‌ها را ایجاد کنند.
کنترل کیفیت
در طول کل فرآیند، اقدامات کنترل کیفیت دقیق برای اطمینان از اینکه لاستیک استانداردهای مورد نیاز را برآورده می کند، وجود دارد. سازندگان به شدت لاستیک را برای عواملی مانند استحکام کششی، ازدیاد طول/کشسانی، سختی، مقاومت در برابر تنش های شیمیایی و فیزیکی و مقاومت در برابر عوامل محیطی آزمایش می کنند تا از مطابقت با مشخصات مورد نیاز اطمینان حاصل کنند. تنها پس از گذراندن این تست ها، لاستیک آماده توزیع و استفاده در نظر گرفته می شود.
مختصری در مورد لاستیک مصنوعی و لاستیک سیلیکونی
در حالی که لاستیک طبیعی مزایای خود را دارد، لاستیک مصنوعی و سیلیکونی به طور فزاینده ای رایج شده است.
لینک های زیر را ببینید:
لاستیک سیلیکونی: الاستومر همه کاره در صنعت
لاستیک مصنوعی چیست؟
آیا می دانستید؟
یکی از نام‌های خاص مرتبط با لاستیک طبیعی مقاوم در برابر سایش پارا است – اما آیا می‌دانید پارا لاستیک چیست و نام آن از کجا آمده است؟
پارا منطقه ای از جنگل آمازون (در برزیل) است که عیار بالایی از لاستیک طبیعی را پرورش می دهد. نام پارا به نام عمومی محصولات (ورق، لوله و دم) ساخته شده از لاستیک با کیفیت بالا تبدیل شده است. این معمولاً یک رنگ قهوه ای مایل به قهوه ای روشن است که قرار است نشان دهنده مواد لاتکس خالص باشد.
در نتیجه:
در نتیجه، سفر از لاتکس به لاستیک فرآیند قابل توجهی است که روش‌های سنتی را با فناوری مدرن ترکیب می‌کند و لاتکس به‌دست‌آمده از درختان لاستیک را به محصولات لاستیکی جامد همه‌کاره‌ای تبدیل می‌کند که ما در زندگی روزمره خود از آن استفاده می‌کنیم. از دست ماهر لاستیک‌گیر تا مراحل مختلف پردازش گرفته تا بررسی‌های نهایی کیفیت، هر مرحله برای ارائه یک ماده قابل اعتماد و کارآمد که برای کاربردهای بی‌شماری به آن وابسته هستیم، ضروری است. چه از درختان لاستیک طبیعی تهیه شود و چه به صورت مصنوعی تولید شده باشد، تطبیق پذیری و دوام لاستیک آن را در صنایع مختلف ضروری کرده است. درک پیچیدگی های تولید لاستیک می تواند قدردانی ما را از این ماده همه جا حاضر که نقشی حیاتی در زندگی روزمره ما ایفا می کند، عمیق تر کند.